Tevlî Misilman, Xiristiyan, Êzidî bibin dema ku ew serdana cihên kêmîneyên olî li Kurdistana Iraqê dikin.

Iraq bi hezaran sal e ji ber cihêrengiya olî û etnîkî ava bûye. Di vê gerê de em ê du cihên hindikahiyên olî bibînin.

+Pirrengiya olî li Iraqê

Iraq bi hezaran sal e ji ber cihêrengiya olî û etnîkî ava bûye. Piraniya nifûsê niha ji misilmanên şîe an sunî pêk tê Çend komên Xiristiyan (Asûrî, Keldanî û Ermenî) û Êzidî, Kakaî, Şebek û Zerdeştî têkiliyên dîrokî yên xurt bi herêmên li navçe û derdora herêma kurdî ya bakurê Iraqê re hene. Herêmên başûrê Iraqê jî ji aliyê cihêrengiyên olî yên bi heman rengî ve têne diyar kirin. Mandayên Sabaî bi kevneşopî li başûr dijîn, lê hin di van salên dawî de li bakur bi cih bûne. Gelek ji civakên olî yên Iraqê jî kêmîneyên zimanî ne.
+Terora li dijî hindikahiyên olî

Hejmara hindikayiyên olî li Iraqê ji sala 2003an û vir ve û ji sala 2014an vir ve heta asteke zêdetir kêm bûye. Bi taybetî qebareya civaka Xiristiyan û Êzdiyan kêm bûye û her ku diçe kêm bûye. Gelek kes ji şer an jî ji ber çewisandina tundrew û rêxistinên terorî yên wek DAIŞê reviyane. Hin civakên misilman ên wekî Şebek bûn hedefa DAIŞ'ê. Hin dever, wek Kurdistana Iraqê, ji bo kêmîneyên olî ji yên din ewletir in, wek herêma Şingalê.

Di sala 2019’an de çalakvanên civaka sivîl ji bo kesên ji baweriyên cuda seferek organîze kirin.

+Li ser gerê

Sefera navbera olan bo Laleş û Alqoşê ji aliyê komek çalakvanên civaka sivîl ên Êzidî ve, bi hevkariyeke nêzîk bi projeya Hevwelatîbûna Berfereh ve hat organîzekirin. Serdan beşek ji komxebata du rojan a li ser diyaloga di navbera olan de bû. Ofîsa herêmî ya saziyek sivîl (Alîkariya Dêra Norwêcî) di aranjmanên pratîk de alîkariya wan kir.

Bi hev re bi otobusê rêwîtiyê, komê serdana cihên olî yên xwedî girîngiyek taybetî ji bo du hindikahiyên olî yên cuda kirin.

Laleş bajarê pîroz ê Êzidiyan e.

Ez misilman im, û ev cara yekem e ku ez diçim perestgeha pîroz a Laleşê. Li vir bûyîn, hîseke xweş e!

Laleş di ola Êzdayetiyê de cihekî pîroz e. Gelek ji me Êzdiyan serdana Laleşê dikin û em dixwazin yên din jî serdana vê derê bikin.

+Zêdetir li ser Laleş û Êzidiyan

Êzidî xwe weke civakeke olî ya xwedî dîrokeke dirêj li herêma Şengalê ya ku niha li bakurê Iraqê ye, didin nasîn. Laleş bajarê wan ê pîroz e, ku li Kurdistana Iraqê ye. Gelek Êzidî di jiyana xwe de herî kêm carekê diçin hecê Laleşê. Hin pir caran diçin ku beşdarî pîrozbahiyên olî yên salane bibin.

Êzidî di wê baweriyê de ne ku Laleş dergûşa mirovahiyê ye. Ew bi yek Xweda û heft melekên wî bawer dikin. Hêmanên ji xwezayê jî di baweriyên wan de navendî ne. Roj sembola herî girîng e û wekî 'ronahiya Xwedê' tê binavkirin. Hin hêmanên ola Êzdiyatiyê bi Xirîstiyantî û Îslamê re hevsengiyên wan hene

Em gelek kêfxweş in ku mêvanên Laleşê pêşwazî dikin. Deriyê me ji her kesî re vekirî ye, çi ol, çi etnîk û mezheb be. Di dînê me de mirov mirovek e, ferqa wan çi dibe bila bibe.

Di sala 640an de keşîşê xiristiyan Hormizd ev keşîşxane li çiyayên nêzîkî bajarê Alqoş ava kir.

xxx

Keşîşxane di dîroka xwe ya dirêj de rastî gelek êrîşan hatiye. Navê dêrê ji keşîşê ku keşîşxane ava kiriye Hormizd e.

Mixabin, em bi gelemperî li cihên girîng ên ol an çandên din nagerin ji ber ku kes tune ku li ser wan ji me re bêje.

Ez niha di hundurê dêra xiristiyan de me. Ew hestek mezin e! Û ez li ser dîroka wê fêr bûm.

"Yê ku xwestek hebe, dikare çavên xwe bigire û ber bi xaçê ve bimeşe. Heger destê wî bi xaçê bigire, wê daxwaza wî pêk were."

Section 12 text

Perestgeha kevin a Cihûyan a li Alqoşê niha wekî şûnwareke dîrokî ji nû ve tê avakirin.

"Ev der perestgeha Nahom e, ku wekî yek ji pêxemberên Incîlê tê hesibandin."

Yek xala rêwîtiyê gihandina peyamekê ji cîhanê re ye. Pirrengiya olî hertim beşek ji civaka Iraqê bûye û dê berdewam be jî. Ji ber vê yekê, divê em li ser kevneşopiyên cihêreng ên di civaka xwe de fêr bibin.

xxx

Zêdebûna zanîna li ser olên cihê, seredana cihên olî, û rûbirûbûna kesane bi kesên ji pêkhateyên olî yên cuda re çend rêyên pêşîlêgirtina nezanî û dijminatiya komê ne. Rêwiyên nav-bawerî yên mîna vê rêwîtiyê van stratejiyan tevhev dikin.